Verschillen tussen Ezra 2 en Nehemia 7

Hoe zijn de verschillen tussen Ezra 2 en Nehemia 7 te verklaren? Bovendien komt aan het eind van de lijsten de aangegeven som van 42.360 niet overeen met de uitkomst die je krijgt, wanneer je de getallen optelt.

Lees eerst Ezra 2 en Nehemia 7. Deze beide genoemde hoofdstukken bevatten een lijst van families en bewoners van een aantal plaatsen, die door Zerubbabel, onder de Perzische regering, naar het land Israël werden teruggevoerd. Aan de hand van de volgende tabel worden deze beide tellingen met elkaar vergeleken en worden de verschillen aangegeven.

Zoals te zien is in deze samenstelling, verschillen de vermelde getallen in 19 gevallen^[1]De regel ‘mensen (alleen mannen)’ geeft geen getallen uit de Bijbel weer, maar bevat de opgetelde getallen uit de afzonderlijke posten.. Natuurlijk komt nu de vraag op waar deze verschillen vandaan komen en hoe ze moeten worden verklaard. In Nehemia 7:5 wordt gezegd dat Nehemia ‘het geslachtsregister vond van hen die het eerst waren opgetrokken’ en dus lijkt het erop, dat dit precies de lijst is die ook in het Boek Ezra te vinden is.

Hieronder worden enkele verklarende benaderingen genoemd, allereerst de verschillen in de individuele waarden, en vervolgens in relatie tot het totaal.

Verschillen bij de individuele waarden

Om de verschillen uit te leggen zou je kunnen aannemen dat het hier om fouten in de overlevering zou gaan. Getallen worden weergegeven als letters in de Hebreeuwse tekst; elke letter correspondeert met een specifieke numerieke waarde. Daardoor kon het bij het overschrijven van de manuscripten gebeuren, dat een of meerdere letters verwisseld werden met soortgelijk uitziende letters. Natuurlijk viel dit bij het lezen van de gekopieerde tekst niet op, omdat alleen de numerieke waarde was veranderd, maar er was geen sprake van een taalkundige of grammaticale fout.

Hoewel het niet uitgesloten kan worden dat deze fout hier is opgetreden, toch spreekt het aantal verschillen ertegen. De kans dat overschrijffouten zich zo frequent, dicht bij elkaar, voordoen, is te gering^[2]Overigens moet worden opgemerkt dat fouten in de overlevering niet tegen de inspiratie van de Bijbel spreken. De Heilige Geest heeft de niet de overlevering geïnspireerd, maar de originele teksten. … Continue reading. Bijna de helft van alle numerieke waarden wijkt van elkaar af. Als men de twee lijsten exact met elkaar vergelijkt, vallen ook nog andere verschillen op:

• Er is sprake van een andere volgorde (bijvoorbeeld Bezai en Hasum);
• Samenvatting of details van families (Bethlehem en Netofa);
• De families Jorah en Harif worden maar in één lijst genoemd^[3]Omdat bij beide hetzelfde aantal mannen wordt genoemd, zou het ook om dezelfde familie kunnen gaan.;
• Verschillende schrijfwijzen van namen (bijv. Bani / Binnuï);
• De lijst met geschenken (Ezra 2:68-89; Neh 7:69-71) is volledig anders.

Rekening houdend met deze verschillen, is de verklaring waarschijnlijk dat er twee verschillende lijsten zijn geweest, of dat de lijst in Nehemia 7 een herziene versie is van de lijst in Ezra 2. Deze benadering valt samen met het verschil in de tijd tussen de gebeurtenissen in de Bijbelboeken Ezra en Nehemia.

In het Boek Ezra zien we, dat Kores de gedeporteerde Joden onder Zerubbabel naar het land Israël terug laat keren. Hij roept de Joden in zijn koninkrijk op om terug te keren. In termen van tijd gebeurde dit rond 538 v.Chr. Hoofdstuk 2 somt het aantal op van degenen die van deze gelegenheid gebruik hebben gemaakt. In hoofdstuk 3 zijn ze in het land van Israël en komen samen in Jeruzalem. De gebeurtenissen in Nehemia 7 vonden plaats rond 445 voor Christus. Dat is 93 jaar later. We lezen, dat Nehemia de lijst vond kort na de voltooiing van de stadsmuur.

Als het in Ezra 2 en Nehemia 7 om twee verschillende lijsten of twee verschillende versies gaat, dan hebben we in Ezra 2 de oorspronkelijke lijst, die waarschijnlijk aan het begin van de terugreis naar het land Israël werd gemaakt. In Nehemia 7 daarentegen was er een herziene versie, waarin de aantallen gecorrigeerd werden conform de vraag wie er daadwerkelijk meekwamen. Redenen voor de verschillende getallen kunnen zijn, dat

• sommige mensen zich toch nog bij de stoet hebben aangesloten;
• anderen hebben echter alsnog besloten achter te blijven;
• mogelijk was het inclusief hun nakomelingen (intussen kunnen baby’s geboren zijn);
• in de tussentijd waren oudere mensen overleden.

Verschillen in het eindtotaal

Als je de afzonderlijke waarden optelt, krijg je bij Ezra 2 een totaal van 29.818 en bij Nehemia 7 een totaal van 31.089. Beide getallen wijken aanzienlijk af van de som van 42.360 in de Bijbeltekst. Ook voor dit probleem moeten twee verklarende benaderingen worden genoemd.

1. Aan het begin van de lijsten en ook voor de meeste afzonderlijke waarden, wordt uitdrukkelijk vermeld dat alleen de mannen of zonen van de families werden geteld.
   Aan de andere kant wordt deze beperking niet genoemd in de totale som: ‘De hele vergadering als geheel was 42.360’, waaruit blijkt, dat ook vrouwen en kinderen hierin waren opgenomen. Het tegenargument bij deze verklaring is echter, dat de verhouding van ongeveer 70% mannen tot 30% vrouwen en kinderen vrij onwaarschijnlijk is.
2. In plaats daarvan kan het ook zijn, dat de lijst niet compleet is en dat sommige families niet afzonderlijk zijn opgenomen, maar alleen in het eindtotaal. Verder bestaat er de mogelijkheid dat andere Joden die niet afstammen van de stammen Juda en Benjamin, met hen naar het land Israël gingen.

Slotopmerking

De uitleg die hier wordt gegeven, betekent beslist niet dat deze vragen volledig worden beantwoord. Het is voor ons moeilijk om de verschillen definitief te verklaren. Maar we moeten eraan herinneren dat het aantal afwijkingen alleen al aangeeft, dat er een plausibel antwoord is op deze vragen – ook al kennen wij dat antwoord vandaag nog niet.

Johannes Runkel